Neikvæð gildishleðsla "blindu" eykst

Það hefur vakið eftirtekt mína í umræðum að undanförnu, hvers margir hafa notað hugtakið blindur, til að varpa ljósi á vanhæfni ráðamann í því efnahagslega gerningarveðri sem hér ríkir. Nú seinast sá Steingrímu J. Sigfússon ástæðu til að biðjast afsökunar á því að hafa í viðtali við Visir.is líkt stjórnvöldum við að vera blind og heyrarlaus þegar hann gagnrýndi þau fyrir að að hlusta ekki á kröfuna um kosningar.

Hugtakið blinda virðist í augum margra vera hlaðið mjög neikvæðum gildum, og ef eitthvað er þá eykst sú hleðsla þessa dagana, vegna þess orðfæris sem margir nota í umræðunni.

Hvaða áhrif er líklegt að það hafi á mat samfélagsins, á færni og hæfni blindra einstaklinga, að hugtakið blinda er þessa dagana yfirleitt sett í samhengi við mjög neikvæða hegðun eða eiginleika?

Það er rétt að hafa það í huga að það eru oft litlar þúfur sem velta þungum hlössum.

Athugasemdir

[Heidi Strand, 2.12.2008 kl. 20:36]

Hugtakið heyrnaleysi, ofvirkni, geðveiki, eða ólæsi eru líka hlaðið neikvæðnum gildum.
Aðgát skal höfð.

[(IP-tala skráð) 2.12.2008 kl. 20:49]

Mér finnst nú ekki alveg hægt að setja þetta svona upp Kristinn. Ég færi þessa neikvæðni í þessum setningum ekki yfir á orðið " blindur einstaklingur" í þessu samhengi, þó eflaust megi færa rök fyrir því svona bókstaflega tekið málfræðilega séð.

En ég spurði mína stráka, sem eins og þú veist falla undir þá skilgreiningu að vera lögblindir, og þeir taka þetta ekki til sín  heldur. Okkur finnst því þetta ráðast svolítið af hugarfari þess sem tekur þessu svona neikvætt, að viðkomandi hljóti þá nú þegar að vera með neikvæða ímynd af blindu fólki.  Við megum ekki rugla saman persónunni annars vegar og blindunni hinsvegar,  og ekki ætla það öðrum heldur.  Blinda er auðvitað ekki eitthvað sem menn kjósa sér, og má því líta neikvætt á það þannig,  en einstalingurinn er allt annað og við skulum ætla að fólk geri greinarmun á því.

Þegar menn taka svona til orða eins og Steingrímur gerði, trúi ég ekki að nokkrum hafi dottið eitthvað neikvætt í hug um blinda og eða heyrnarlausa einstaklinga. 

Upp í hugan hjá okkur kom bara ríkistjórn sem lemur hausnum við steininn, sem neitar að heyra og neitar að sjá.   það er þeirra val að  vera svo,  og því er þeirra  sú neikvæða merking sem felst í setningu Steingríms.

Ég vona að þú skiljir hvað ég er að meina.

Kv Sigurlaug

[Kristinn Halldór Einarsson, 2.12.2008 kl. 22:25]

Sigurlaug
Ég er fyrst og fremst að varpa fram þeirri spurningu,  hvort það geti haft áhrfif á hvernig samfélagið metur getustig blindra einstaklinga, ef hugtakið "blinda" er mikið notað í neikvæðu samhengi. Sama á við um heyrnarleysi, geðveiki, ólæsi og margt annað.

Ég ætlaði aldrei að veitast að Steingrími J, hans orð voru eingöngu tilefni þessara skrifa, en ég hef verið að hugsa um þetta að undanförnu eftir að hafa tekið eftir að margir hafa notað hugtakið til að lýsa vanhæfni..

[Magnús Jónsson, 6.12.2008 kl. 02:52]

Kristinn: mér finnst það að segja um einhvern sem er alsjáandi og hefur góða heyrn, að hann hagi sér eins og hann sé bæði blindur og heyrnarlaus, segja að umræddur aðili nenni ekki að nota skinfæri sín, sem er eitthvað sem þú og ég myndum aldrei láta henda okkur, afsakaðu  mig samt ég er ekki blindur en er hægt og rólega að verða alveg heyrnarlaus, þess vegna skil ég það sem þú ert að segja, ég tel að Steingrímur hafi átt við þá sem ég minntist á hér að ofan, ekki það að ég sé sammála Steingrími um margt, en ég tel að hann eins og allir aðrir menn, eigi að njóta sannmælis.

[(IP-tala skráð) 6.12.2008 kl. 09:59]

Skil vel hvað þú ert að meina Kristinn.

Ég held hins vegar að ef við, sem erum í þessari réttindabaráttu förum að beina athygli okkar að málnotkunn manna, sem notuð hefur verið svona frá því elstu menn muna, þá muni það skaða okkur meira heldur en hitt. Þetta stimplast í huga margra manna sem óþarfa kveistni  og mundu álíta að  tíma okkar væri betur varið í annað.   þar með væri komin alvöru neikvæðni, sem ég held ekki að felist í svona orðanotkun. 

Með aðventu kveðju til ykkar allra

[Kristinn Halldór Einarsson, 6.12.2008 kl. 10:26]

Magnús
Ég var ekki að veitast að Steingrímur með skrifum mínum. Raunar á Steingrímur hrós skilið fyrir nálgun sína að málinu vegna þess að það er hann sem vekur á því máls að eitthvað kunni að vera athugavert við þessa orðræðu, sem hann sjálfur viðurlkennir að hafa beitt á óvoð'urkvæilegan hátt að mati sjálfs síns og biðst á því afsökunnar.

Sigurlaug
Við eigum ekki að vera smeik við að vekja athygli á því sem við teljum hafa neikvæð áhrif á réttindabaráttu fatlaðara eða sem því sem hefur neikvæð áhrif á ímynd fatlaðara einstaklinga. Ég held að meirihluti almennings hafa svipaða afstöðu og Steingrímur J, um leið og kynnt hefur verið fyrir þeim hvernig óvarleg hugtakanotkun getur haft áhrif til að búa til ímyndir sem ekki eiga sér stað í raunveruleikanum. Ég hræðist ekki þessa umræðu eða afleiðingar hennar. Óttast hins vegar afleiðngarnar ef við ekki tökum þennan slag.

[(IP-tala skráð) 6.12.2008 kl. 10:41]

Ég tel þetta ekki neikvætt gangvart blindum eða öðrum, og er því ekki smeik við þetta orðlag,  en ég tel að það verði gert neikvætt með því að fara í þessa umræðu, þar er mikill munur á.

Svo við verðum bara að vera sammála um að vera ósammála í þessu máli

kv Silla